Uzayda Enkaz Temizleme Uydusu Göreve Başladı

Sovyetler Birliği’nin 1957 yılında Sputnik 1 uydusuyla uzaya adım atmasının ardından çok uzun zaman geçti. Günümüzde TV yayınından GPS’e, hava durumu tahmininden iklim değişikliklerini izlemeye kadar her şey için uydulara bağımlı haldeyiz. Doğal olarak bağımlılık beraberinde çok daha fazla uydu çalışmasını beraberinde getirdi ve gökyüzü muazzam hızlarda dönen metal parçalarıyla doldu taştı. Hatta öyle ki bazen uzayda uydu çarpışmaları da kaçınılmaz oldu. 2009’da Rus uydusu Kosmos-2251’in Iridium 33 ile çarpışması bunlardan sadece birisi diyebiliriz.

Amerika Birleşik Devletleri Uzay Gözetleme Ağına göre, şu anda izlenen yaklaşık 20.000 bu tür nesnenin yanı sıra, aktif olarak izlenmeyen 10 cm’den büyük yaklaşık 34.000 parça enkaz ve 1 cm’nin altında tahmini 128 milyon parça var. NASA çarpışan enkazların daha da artacağını öngörüyor ve bunlarında durdurulamaz bir döngüde devam edebileceğini vurguluyor. Riskler bu kadar yüksekken elbette ki çalışmaların olmaması düşünülemez. Şimdiye kadar pek de iyi sonuçlar vermese de çeşitli ağlar, lazerler ve zıpkınlar denendi. 

Astroscale firması tamamen bu konuya odaklanarak önemli bir AR-GE çalışması yaptı. Merkezi Japonya’da bulunan ve dünyanın farklı yerlerindeki ofisleri bulunan Astroscale, ELSA-d görevini Kazakistan’dan başlattı. Önümüzdeki aylarda uzay aracı gönderilecek ve bir hedef uydunun yakalanışı sağlanacak. Karmaşık buluşma işlemleri gerçekleştirmesinin hemen ardından enkaz kaldırma görevinin temel aşamaları sergilenecek.

Astroscale’nin uydusu karmaşık ve zorlu manevraları yapabiliyor. Üzerine konumlandırılmış güneş panelleri ile yaklaşık 3,5 m genişliğinde ve yaklaşık 175 kg. Müşteri enkazlara karşı işlem yapabiliyor.

Bu çalışma başarılı olursa, yılda sadece birkaç ELSA-M görevi dahi enkaz sorununun artmasını önlemeye yardımcı olabilir ve zamanla uzayı hem astronotlar hem de uydular için daha güvenli bir yer haline getirebilir. Uzay endüstrisi için, kelimenin tam anlamıyla varoluşsaldır!