2029 Yılına Kadar Süpersonik Uçuşlar Planlanıyor

United Airlines, 2029 yılına kadar ultra hızlı uçaklarla yolcu taşımayı planladığını ve bu doğrultuda Boom’dan 50 süpersonik jet satın almak için bir anlaşma yaptığını duyurdu. Eğer plan gerçekleşirse Concorde jetinin 2003’te yere indirilmesinden bu yana ilk ticari süpersonik uçuşlar olacak.

2003 Concorde’ın süpersonik uçuşları sayesinde, New York’tan Londra’ya uçmak için gereken süre 7 saatten 3.5 saate kadar düşmüştü. Ancak Concorde jetinin kazaya karışması ve ticari olarak işletmedeki zorluklar nedeniyle uçuşlar tamamen kaldırılmıştı. Ciddi güvenlik endişeleri, yüksek yakıt tüketimi ve giderek artan bakım maliyetleri nedeniyle bir daha süpersonik uçuşların mümkün olacağı düşünülmüyordu.

United Airlines’ın alım yapacağı jet üreticisi, Boom’un süpersonik uçağı başarılı olacaksa, Concorde’u zora sokan bu sorunların üstesinden gelinmesine bağlı olacak. Peki başarabilir mi?

Introducing the United supersonic fleet.@United will purchase up to 50 Overture airliners and fly the fleet on 100% sustainable aviation fuels. https://t.co/zVG2aMCVKx #BoomSupersonic pic.twitter.com/kg9eoFT2Ww

— Boom Supersonic (@boomaero) June 3, 2021

Ses Bariyerini Kıran Uçaklar

Süpersonik uçuşlar, ses hızından daha hızlı gittikleri için bu adla anılırlar. Bunu başarabilmek için uçağın aerodinamik tasarımı sürtünmeyi en aza indirecek şekilde tasarlanır. Şok dalgalarının neden olduğu türbülansın üstesinden gelmek için güçlü motorlardan kullanılarak, gereken itme kuvvetinin ses bariyerini aşması gerekir.

Ses bariyerini kırmak demek aynı zamanda, Concorde’un en önemli dezavantajlarından biri olan ve son yıllarda çokça tartışılan çok miktarda jet yakıtı yakan motorlar anlamına geliyor. Bu nedenle, Boom’un tasarımlarını yakıt verimliliğini artırmaya yoğunlaşmasını bekleyebiliriz.

Colorado merkezli şirketin turbojet ve turbofan motor arasında seçim yapması muhtemel. Bir turbojet , daha yüksek hızlarda hareket ederken tüm itiş gücünü egzoz gazından üretir. Bu arada bir turbofan motor, itiş gücünün çoğunu fan kanatlarıyla hızlandırdığı hava miktarından alır. Bu havanın miktarı motorun “bypass oranını” tanımlar.

Daha yüksek baypas oranlı turbofan motorlar, turbojetlerden daha fazla yakıt verimlidir. Düşük egzoz hızları onları daha sessiz yapar ancak daha büyük olma eğilimindedirler. Bu da süpersonik hızlarda daha yüksek sürtünme ile sonuçlanır. Bu sürüklenme cezası, geçmişte uzun süreli süpersonik uçuş için turbofanların verimliliğinden daha ağır basmıştır.

Mevcut itişi önemli ölçüde artırmak için ek yakıt enjekte eden ve askeri jetlerde yaygın olarak kullanılan, düşük baypaslı bir turbofan da olabilir. Böyle bir motor, başka bir süpersonik yolcu jeti olan Rus Tupelov Tu-144’ün erken üretim versiyonlarında kullanıldı. Ancak süpersonik seyir sürdürmek için yakıcıların ateşlemeye devam etmesi gerektiğinden çok yetersiz kalmıştı.

Süpersonik uçuşlara dönüş yapılacak mı?

Boom, uçağı 2029’da ticari olarak yolcuları taşımaya başladığında yakıt verimliliği zorluklarının üstesinden gelebildiğini farzedersek. Koltuk başına €3.500 civarında fiyatlandırılacağı öngörülüyor. Haliyle hiç de ekonomik bir çözüm olmayacağını şimdiden söyleyebiliriz. Bu arada British Airways 199 yılında , New York’tan Londra’ya gidiş-dönüş biletleri için bugünün fiyatlarıyla yaklaşık €5.350 – €8.800 arasında ücret aldığını da belirtelim. Bu fiyat aralığı düşünülecek olursa, süpersonik yolcu jetleri on yılın sonunda gökyüzümüze görecek olsak da çoğumuzun deneyimleyemeyeceğini söyleyebiliriz.